عده ی معدودی گفته اند :واقعه ی غدیر مورد قبول است ولی بیانات پیامبر صل الله علیه و اله و سلم در غذیر خم خصوصا عبارت((من کنت مولا فهذا علی مولا)) دلالت بر ولایت و امامت علی علیه السلام ندارد.در جواب این افراد اختصارا باید گفت که در ادب عرب ،برای کلمه ی مولا 27معنی را ذکر نموده اند که بعضی از آن ها عبارت است از پسر، پسر عمو، بنده ، دوست ، یاور،اولی بالشی و غیره ،که منظور پیامبر صل الله علیه و اله و سلم از این معانی 27 گانه قطعا ((اولی باشَی ))بوده که به معنی ولایت مطلقه است .

برای اثبات این موضوع فقط کافی است اندکی به قرائن مو جود در واقعه ی غدیرخم توجه نمائیم . با عنایت به این قرائن به این نکته پی می بریم که منظور پیامبر از عبارت ((علی مولای شماست))این بوده که ((علی بر شما ولایت دارد و امام شما ست )). در کتاب الغدیر به بیست قرینه اشاره شده است که ما در اینجا به اجمالا به سه مورد آن اشاره می کنیم :

قرینه ی اول:

در غدیر خم نخست پیامبر صل الله علیه و اله و سلم از مردم سوال کرد : ((الست اولی بکم من انفسکم))؟[=((آیا من بر شما از خودتان سزاوار تر نیستم ))؟یعنی آیا من بر شما ولایت مطلقه ندارم؟]مردم تایید نمودند و گفتند : ((آری))( تو به ما ولایت داری ) .سپس پیامبر صل الله علیه و اله و سلم فرمودند :فمن کنت مولاه فهذا علی مولاه[= پس هر کس من مولای او هستم (و بر او ولایت دارم ) علی نیز مولای اوست].

قرینه ی دوم:

پیامبر صل الله علیه و اله و سلم از مردم سوال فرمودند : ((ای مردم ،شما به چه چیزی شهادت می دهید ))؟گفتند : ((به یگانگی خدا و رسالت پیامبرش)). حضرت پرسیدند : ((ولی شما کیست))؟ همه گفتند ((خدا و رسول او )). پیامبر  صل الله علیه و اله و سلم بازوی علی علیه السلام را گرفتند و او را بلند کردند –و در حالیکه علی ایستاده بود –پیامبر فرمودند: (( هرکسی که خدا و رسولش مولای اوست ، علی نیز مولای او می باشد )).

قرینه ی سوم :

پیامبر صل الله علیه و اله و سلم پس از ایراد خطبه فرمودند: ((ای مردم به من تبریک بگویید ،چرا که خدا خداوند مرا به نبوت و و اهل بیت مرا مرا به امامت مخصوص گردانید)).

از همه این ها گذشته پس از ایراد خطبه ی پیامبر صل الله علیه و اله و سلم ، تمامی حاضرین از جمله شیخین آمدند و به دستور پیامبر  صل الله علیه و اله و سلم با علی بیعت نمودند.

 

بررسی سند غدیر

واقعا غدیر را باید از دو جهت بررسی نمود . نخست باید صحت وقوع ماجرا ی غدیر را اثبات کرد و سپس در مرحله ی دوم باید دید الفاظی که پیامبر صل الله علیه و اله و سلم در غدیر فرموده اند بر چه موضوعی دلالت دارد .به عبارت دیگر حدیث غدیر باید از حیث سند و دلالت مورد مطالعه قرار بگیرد .

اسناد حدیث غدیر به گونه ای است که افزون از حد تواتر است و به قول ضیاء الدین مقبلی (متوفی1108) : ((اگر بنا باشد حدیث غدیر را (با این همه مدارک)مُحرز و مسلم ندانیم ، باید قبول کنیم هیچ واقعه ای در دین اسلام قابل اثبات نیست )) .تعلیق هدایة العقول الی غایة السوول ج2/30

حدیث غدیر را 110 نفر از صحابه نقل کرده اند . در میان این 110 نفر ،افرادی وجود دارند که با علی علیه السلام چنان درگیری هایی داشتند که حتی با وی وارد جنگ شدند . اگر این حدیث ساخته ی برخی از صحابه بود ،لا اقل معاندین علی علیه السلام نباید آن را روایت می کردند .در میان این 110 تن به اسامی چون :ابوبکر، عـــــمـــر ،عایشه ، خالد بن ولید ، سعد بن ابی وقاص، عبد الله ابن عمر ، طلحه و زبیر بر می خوریم . تابعینی که حدیث غدیر را نقل نموده اند 85 نفر می باشند . یعنی سند حدیث غدیر در حلقه ی دوم  ،195 نفر راوی از صحابه و تابعین دارد.

حضرات علمای عامه ،از جمله برخی از صاحبان صحاح ،حدیث غدیر را در کتب خویش نقل کرده اند و آن را تا ابد بر پهنه ی تاریخ اسلامی جاودانه نموده اند .تعداد این علما 360 نفر می باشد که اسامی آنها با مصادر مربوطه در جلد اول کتاب الغدیر درج است .

بسیاری از علمای طراز اول اهل سنت از جمله تِرمِذی (صاحب جامع الصحیح)طَحاوی فحاکم نشابوری و چهل تن دیگر پس از نقل حدیث غدیر ، آن را از احادیث صحیصه دانسته اند و راویان ان را توثیق نموده اند .شمس الدین جَزَری منکران حدیث غدیر را بی اطلاع قلمداد می کند.اسنی المطالب تالیف جزری ص48 حافظ عاصِمی می گوید: ((حدیث غدیر را تمامی فرق اسلامی پذیرفته اند )). ابم مغازی از قول استادش (ابوالقاسم فضل بن محمد اصفهانی )می گوید: (( حدیث غدیر را حدود یکصد نفر از صحابه ، از جمله تمامی عَشَره مُبَشَره روایت کرده اند. لذا صحت این حدیث مسلم و محرز است و من هیچ ضعفی در استواری آن نمی بینم )) -مناقب ابن مغازلی ص 27-نور الدین حلبی نیز سخنان شبهه کنندگان در صحت حدیث غدیر را غیر قابل اعتنا می داند .-السیرةالحلبیه ج 3/308.-

شایان ذکر است تعداد بسیاری از محذثین برجسته ی قرن سوم – که از راویان مورد اعتما بخاری و مسلِم محسوب می شوند-حدیث غدیر را نقل کرده اند نام برخی از این محدثین از این قرار است:

یحیی بن آدم                                  شبابة بن سوار

اسودبن عامر                                  عبد الرزاق بن همام

عبذالله بن یزید                                عبدالله بن موسی

حجاج بن منهال                               فضل بن دکین

عفان بن مسلم                              علی بن عیاش

مخمد بن کثیر                                موسی بن اسماعیل

قیس بن حفص                               هدبه بن خالد

عبدالله بن ابی شیبه                        عبیدالله بن عمر

ابراهیم بن المنذر                            ابن راهویه بن اسحاق

عثمان بن ابی شیبه                        قتیبظ بن سعید

حسین بن حریث                             یوسف بن عیسی                                     

ابو کریب محمد                                 ابوالجوازاء احمد

نصر بن علی                                    محمد بن بشار

محمد بن المثنی                              یو سف بن موسی

محمد صاعقه                               و دیگران...- رجوع بفرماییدبه الغدیر ج 1/82-93-

برای اثبات واقعه ی غدیر و همچنین اثبات امامت و خلافت بلافصل حضرت امیر سلام الله علیه مطلب دیگری نیز قابل توجه است و ان اینکه :حضرت امیر المومنینفحضرت زهرا،امام حسن و امام حسین علیهم السلام و برخی دیگر از صحابه همواره در مقابل مخلفان به حدیث غدیر استناد و احتجاج نموده اند.